Czy płyty warstwowe są palne — wszystko o bezpieczeństwie pożarowym

Obszar bezpieczeństwa pożarowego budynków uregulowany został przede wszystkim w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie[1]. W tym akcie zawarto szereg wymagań w stosunku do poszczególnych elementów budynku, a także sprecyzowano kluczowe dla tego obszaru pojęcia.

Pierwsze z nich dotyczą reakcji na ogień wyrobów oraz materiałów budowlanych. Określone zostały w §208a ust.1 Rozporządzenia o WT oraz stanowiącym jego rozwinięcie załączniku nr 3 do rozporządzenia. Na tej podstawy rozróżnia się materiały:

• niepalne w klasie A1 oraz wyższe klasy A2;
• palne – niezapalne, czyli niższe klasy A2 oraz klasa B;
• palne – trudno zapalne, czyli klasy C oraz część D;
• palne – łatwo zapalne, czyli niższe klasy D oraz E i F.

Ponadto w zestawieniu dookreślono też kategorię materiałów niekapiących, samogasnących oraz intensywnie dymiących.

Bardziej skomplikowanym zagadnieniem jest klasyfikacja związana z rozprzestrzenianiem ognia. W §208a.2. rozporządzenia o WT podzielono elementy budynku na nierozprzestrzeniające ognia, słabo rozprzestrzeniające ogień lub silnie rozprzestrzeniające i określono wymagania jakie powinny spełniać. Nierozprzestrzeniającym ognia elementom budynku odpowiadają elementy wykonane z wyrobów lub stanowiące wyrób klasy reakcji na ogień A1; A2-s1,d0; A2-s2,d0; A2-s3,d0; B-s1,d0; B-s2,d0 oraz B-s3,d0. Słabo rozprzestrzeniającym ogień elementom budynku odpowiadają elementy wykonane z wyrobów lub stanowiące wyrób klasy reakcji na ogień C-s1,d0; C-s2,d0; C-s3,d0 oraz D-s1,d0;

W paragrafie 208a ust.3 postawiono dodatkowe wymagania ścianą zewnętrznym, które aby uznać za nierozprzestrzeniające ognia, muszą być nierozprzestrzeniające ognia zarówno przy działaniu ognia wewnątrz, jak i od zewnątrz budynku. Ściany zewnętrzne słabo rozprzestrzeniające ogień muszą być co najmniej słabo rozprzestrzeniające ogień z obydwu stron. Działanie ognia wewnątrz budynku określane jest zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia, a  działanie ognia od zewnątrz budynku określane jest zgodnie z Polską Normą PN-B-02867.

Kolejny obszar powiązany z pojęciem nierozprzestrzeniania się ognia dotyczy przykrycia dachów. Powinny one być sklasyfikowane jako nierozprzestrzeniające ognia, bądź w specyficznych przypadkach słabo rozprzestrzeniające ogień[2] (zgodnie z pkt. 4 załącznika nr 3 do Rozporządzenia o WT), a dodatkowo powinny posiadać klasę B_ROOF(t1) wg. klasyfikacji PN-EN 13501-5 lub klasę B_ROOF.

W przypadku sufitów nie ma jednoznacznego warunku dotyczącego rozprzestrzeniania ognia, jednak zgodnie z § 262 WT, sufity muszą być niepalne lub niezapalne, niekapiące, co w praktyce oznacza, że muszą mieć klasę reakcji na ogień co najmniej B-s3,d0².

Ostatnim z pojęć jest odporność pożarowa budynków. Tej kwestii poświęcony został Rozdział 2 Rozporządzenia o WT. W §212 ust. 1. ustanowiono pięć klas odporności pożarowej budynków lub ich części, które oznaczone został literami A, B, C, D oraz E, w kolejności od najwyżej, do najniższej. Poszczególne elementy budynku powinny spełniać wymagania, które zostały określone m.in. w  §216.  Miarą odporności ogniowej jest podawany w minutach czas, następujący od rozpoczęcia badania do momentu osiągnięcia przez poddawany próbie element jednego ze stanów granicznych w zakresie:

• nośności (R);
• szczelności (E);
• izolacyjności (I).

Ponadto, w procesie określania odporności ogniowej budynków  znaczenie mają również takie oznaczenia, jak:

• W – czyli natężenie promieniowania cieplnego;
• (o↔i) – oznaczające działanie ognia od wewnątrz na zewnątrz i od zewnątrz do wewnątrz w zakresie wymaganym dla ścian zewnętrznych;

W przypadku ścian i dachów są to klasy od EI 15, przez EI 120 od RE 30.

Kolejnym aspektem są elementy budynków stanowiące przegrody oddzielenia przeciwpożarowego, które  powinny (zgodnie z Rozdziałem 3 WT) między innymi posiadać klasę odporności ogniowej (np. REI 60) oraz być wykonane z materiałów niepalnych (np. reakcja na ogień A2).

Charakterystyka powyższych czynników daje więc pewną podstawę do omówienia zagadnień bezpośrednio odnoszących się do bezpieczeństwa pożarowego płyt warstwowych.

Czy płyty warstwowe są palne?

Odpowiadając na to pytanie warto posłużyć się konkretnymi przykładami. Poniżej przedstawiono zestawienie kilku rodzajów płyt z katalogu technicznego produktów Paneltech[3] wraz z przypisaną im klasą reakcji na ogień.

1. Płyty z rdzeniem z wełny mineralnej, PWW-S, PWW-S lite, PWW-SU oraz PWW-D, są produktem całkowicie niepalnym i niekapiącym, co potwierdzone zostało przyznaniem im klasy A2-s1, d0.
2. Płyty z rdzeniem z pianki poliizocyjanuranowej, PIR-S, PIR-SL, PIR-SU, PIR-CH oraz PIR-D, posiadają klasę na ogień B-s1,d0, przez co uznawane są za materiał palny, ale niezapalny i niekapiący.

Powyższe zestawienie wskazuje więc, że wszystkie płyty Paneltech z rdzeniem z wełny mineralnej są całkowicie niepalne. Najpopularniejsze płyty warstwowe – a więc te z rdzeniem z pianki PIR – w badaniach uzyskały natomiast klasę reakcji na ogień B-s1,d0. Oznacza to, że są w prawdzie palne, ale jednocześnie niezapalne w określonych warunkach normowych. Warto też zaznaczyć, że spalają się prawie bez dymu, a także są niekapiące i samogasnące.

Dobór elementów ścian i dachów z płyt warstwowych pod kątem reakcji na ogień

Z perspektywy Projektanta, Wykonawcy oraz Inwestora najważniejszą informacją są możliwości użycia poszczególnych typów płyt warstwowych, jako bezpiecznych pożarowo elementów ścian, sufitów i dachów.

W praktyce budowlanej, niemal wszystkie elementy budynków z płyty warstwowej (ściany zewnętrzne, ściany wewnętrzne, przekrycia dachów) są projektowane jako nierozprzestrzeniające ognia, choć w specyficznych przypadkach istnieje możliwość zaprojektowania ich jako słabo rozprzestrzeniających ogień.

Zgodnie z wcześniejszymi informacjami element budynku – jak np. ściana, dach – nierozprzestrzeniający ognia musi posiadać klasyfikację reakcji na ogień co najmniej B-s3,d0 (czyli np. A2-s1,d0; B-s1,d0) oraz dodatkowo:

• ściana zewnętrzna powinna posiadać klasyfikację NRO w zakresie rozprzestrzeniania ognia przy działaniu ognia od zewnątrz, zgodnie z PN-90/B-02867;
• przekrycie dachu (zewnętrzna powierzchnia dachu) powinno posiadać BROOF(t1) lub BROOF;

Sufit (wewnętrzna powierzchnia stropu lub dachu) musi być wykonany z materiału niepalnego lub niezapalnego, niekapiącego i nieodpadającego pod wpływem ognia, co odpowiada materiałom posiadającym klasyfikację reakcji na ogień co najmniej B-s3,d0 (czyli np. A2-s1,d0; B-s1,d0). Jeżeli płyta dachowa jest równocześnie sufitem, to powinna spełniać warunki jak dla przekrycia dachu i sufitu.

Najistotniejszą informacją jest natomiast to, że zarówno płyty z rdzeniem z wełny mineralnej (PWW) jaki i z pianki PIR (PW PIR), dzięki posiadanym klasom reakcji na ogień spełniają warunek konieczny do zakwalifikowania ich do materiałów nierozprzestrzeniających ognia.

Dobór elementów ścian i dachów z płyt warstwowych pod kątem odporności ogniowej

Płyty warstwowe Paneltech z rdzeniem z pianki PIR, PUR oraz z wełny mineralnej posiadają bardzo dobre parametry odporności ogniowej. W przypadku płyt ściennych jest to klasyfikacja odporności od EI 15 do EI 240, a dla dachów nawet REI 120. Odporność ogniowa jest uzależnione od rodzaju rdzenia, typu zamka, układu oraz grubości płyty.  Płyty warstwowe z rdzeniem z wełny mineralnej Paneltech PWW posiadające odporność ogniową EI, zamontowane do konstrukcji o nośności ogniowej R mogą pełnić funkcję oddzielenia przeciwpożarowego spełniającego kryteria klasyfikacji REI. Wysoka jakość płyt PWW-S sprawia, że uzyskały one czterogodzinną odporność ogniową EI 240. Parametry te pozwalają zatem wykorzystywanie płyt PWW-S do budowy ścian oddzielenia pożarowego.

Podsumowując należy zatem podkreślić, że płyty warstwowe mogą być materiałem spełniającym normy ochrony przeciwpożarowej. Przykładem tego są płyty warstwowe Paneltech z rdzeniem z wełny mineralnej bądź pianki PIR. W zależności od rodzaju rdzenia są bowiem materiałem całkowicie niepalnym bądź palnym – niezapalnym, a do tego niekapiącym, samogasnącym i niedymiącym. Dzięki tym właściwościom mogą być stosowane zarówno do standardowej izolacji termicznej, jak też w charakterze materiałów używanych do konstrukcji ścian oddzielenia pożarowego.

Więcej szczegółowych informacji w tym zakresie można uzyskać zapoznając się z dokumentacją techniczną poszczególnych modeli płyt warstwowych Paneltech.

Bibliografia

1. Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 15 kwietnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2022 poz. 1225).
2. Pozorski, Płyty warstwowe w kontekście aktualnych wymagań bezpieczeństwa pożarowego, w: https://www.izolacje.com.pl/artykul/sciany-stropy/170872,plyty-warstwowe-w-kontekscie-aktualnych-wymagan-bezpieczenstwa-pozarowego
3. Paneltech – katalog techniczny. Płyty warstwowe z rdzeniem PUR/PIR, styropianowym, z wełny mineralnej.